Símatími

Mán - þri kl. 10-13

Hafa samband

heimilin@heimilin.is

Á döfinni

Húsnæðislán gætu lækkað verulega vegna dómsmáls

Dómari dæmdur til að dæma í máli á vegum Hagsmunasamtaka heimilanna. -

Síðastliðinn föstudag úrskurðaði Hæstiréttur í máli sem höfðað hefur verið með stuðningi Hagsmunasamtaka heimilanna vegna verðtryggðs láns frá Íbúðalánasjóði. Kærður var úrskurður héraðsdóms þar sem héraðsdómari tilkynnti að hann myndi víkja sæti í málinu vegna þess að hann hefði tekið lán hjá Íbúðalánasjóði árið 2007, en lánið hefði hækkað umtalsvert síðan þá og í ljósi þess gæti hann ekki fjallað efnislega um málið því þá yrði hægt að draga óhlutdrægni hans í efa við úrlausn um lögmæti slíks láns.

Í dómi Hæstaréttar um hæfi dómarans kom fram að þótt fjárhagslegir hagsmunir dómara geti við ákveðnar aðstæður valdið vanhæfi í einkamálum, þá gildi það ekki um hagsmuni almenns eðlis. Fyrir lægi, meðal annars með vísan til niðurstöðu EFTA-dómstólsins um hæfi íslenskra dómara í svipuðum málum sem þar eru til úrlausnar, að stór hluti þeirra sem búa hér á landi skuldi verðtryggð húsnæðislán og að úrslit málsins hefðu áhrif á fjárhagslega hagsmuni þessa hóps eða a.m.k. verulegs hluta hans. Svo almennir hagsmunir gætu ekki einir og sér valdið vanhæfi dómara. Var hinn kærði úrskurður því felldur úr gildi og lagt fyrir héraðsdómarann að fara áfram með málið.

Einnig kemur fram í dómsorði Hæstaréttar að sóknaraðilar færi þær málsástæður fyrir kröfum sínum að lánið falli undir lög nr. 121/1994 um neytendalán og hafi upplýsingagjöf varnaraðila til þeirra við töku lánsins ekki uppfyllt skilyrði laganna. Af þeim sökum hafi varnaraðila verið óheimilt að krefja þau um lántökukostnað, svo sem vexti og verðbætur. Verði fallist á kröfur sóknaraðila, hvort sem er aðal- eða varakröfur þeirra, sé ljóst að lánsfjárhæðin muni lækka mjög verulega frá því sem varnaraðili hefur krafist greiðslu á samkvæmt skilmálum skuldabréfsins.

Þess má geta að Neytendastofa hefur nú þegar komist að þeirri niðurstöðu með ákvörðun nr. 8/2014 í máli gegn Íslandsbanka sem er að mörgu leyti sambærilegt, að bankinn hafi brotið gegn lögum nr. 121/1994 um neytendalán auk laga nr. 57/2005 um eftirlit með viðskiptaháttum, með því að tilgreina engan kostnað vegna áætlaðra verðbóta í greiðsluáætlun, heildarlántökukostnaði og árlegri hlutfallstölu kostnaðar. Er sú niðurstaða í fullu samræmi við málatilbúnað í fyrrnefndu máli á vegum Hagsmunasamtaka heimilanna um verðtryggð húsnæðislán, sem nú mun fara til efnislegrar meðferðar Héraðsdóms Reykjavíkur.


© Hannað af Filmís 

Hagsmunasamtök heimilanna voru stofnuð 15. janúar 2009 og eru frjáls og óháð hagsmunasamtök á neytendasviði, til varnar og hagsbóta fyrir heimilin í landinu.

Orð frá formanni

CEO 

Orð frá formanni Varlega áætlað hafa 15.000 fjölskyldur, 45.000 einstaklingar misst heimili sín frá hruni. Enginn hefur svarað fyrir það, hvað þá axlað á því ábyrgð. 

Þegar 15% þjóðarinnar missa heimili sín, gætir áhrifanna víða. Við sjáum þau í ástandinu á leigumarkaði og við sjáum þau líka í auknum kvíða meðal ungmenna og kulnun hjá þeim sem eldri eru.

Þegar fólk er svipt heimilum sínum glatar það öryggi sínu sínu og fótfestu. Þegar við bætist magnvana reiði og örvænting vegna óréttlætisins sem það stendur frammi fyrir ásamt hjálpar- og varnaleysinu sem það upplifir þegar heimilinu er hreinlega stolið af því, er ekki nema von að eitthvað láti undan.

Spillingin í þjóðfélaginu er djúp og hún á sér margar hliðar. Hún birtist ekki bara í háu húsnæðisverði og skelfilegum leigumarkaði eða háum vöxtum og verðtryggingu, hún birtist ekki bara í því hvernig lífeyrissjóðirnir misfara með fé okkar allra eða í „krónu á móti krónu“ skerðingu, hún birtist ekki bara í lágum launum verkafólks á meðan sjálftökufólk af ýmsum toga skammtar sjálfu sér milljónir, hún birtist ekki bara í spilltum dómstólum sem gæta hagsmuna „hinna sterku“ í dómum sínum eða í því hvernig lög- og stjórnaskrárvarin réttindi hafa verið brotin á neytendum frá hruni með skelfilegum afleiðingum.

Nei, hún birtist í þessu öllu og meiru til. Spillingin er djúp og teygir anga sína víða. Hana þarf að rífa upp með rótum til að hægt sé að byggja upp nýtt og betra þjóðfélag.

Fyrsta skrefið væri að að afnema verðtryggingu á lánum heimilanna! Öðruvísi er ekki hægt að skapa eðlilegan húsnæðismarkað eða stöðva sjálftöku fjármálastofnanna á tekjum fólks.

En til að takast á við ræturnar þarf að fara fram rannsókn á aðgerðum stjórnvalda eftir hrun. Jú það var líka spilling fyrir hrun, en þá urðu ákveðin vatnaskil og það var þá sem meðvituð ákvörðun var tekin um að fórna heimilum landsins fyrir bankana.

15.000 heimili eiga skilið að fá svör og uppreist æru.

Við biðjum ykkur um að styðja kröfuna um Rannsóknarskýrslu heimilanna!

Ásthildur Lóa Þórsdóttir
Formaður HH

Fylgstu með á samfélagsmiðlum