Þann 7. júní sl. áttu formenn Hagsmunasamtaka heimilanna og VR fund með forsætisráðherra og fjármála- og efnahagsráðherra.

Þau Ásthildur Lóa og Ragnar Þór greindu ráðherrunum frá áhyggjum sínum af stöðu heimilanna í hækkandi verðbólgu vegna afleiðinga heimsfaraldursins og fóru fram á að ráðherranir myndu beita þeim aðgerðum sem þeir ráða yfir til að tryggja að þær afleiðingar muni ekki skella af fullum þunga á heimilum landsins.

Opið bréf til forsætisráðherra og fjármála- og efnahagsráðherra

Nokkrar ályktanir sem má draga af hagnaðartölum bankanna

Á fyrstu þremur mánuðum ársins högnuðust bankarnir þrír um 17 milljarða. Það er erfitt að fá það til að ganga upp að hagnaður bankana á einum ársfjórðungi sé 17.000 milljónir á sama tíma og heimsbyggðin gengur í gegnum einhverja verstu kreppu síðari tíma.

Áskorun til ríkisstjórnarinnar frá Hagsmunasamtökum heimilanna

“...það er alveg á hreinu að það verður forgangsatriði hjá okkur að verja stöðu fólks [heimilanna] fyrir þessum skakkaföllum eftir þeim leiðum sem færar eru í því.”  

Katrín Jakobsdóttir forsætisráðherra í viðtalsþætti á RÚV 31. Mars 2020

Frá því í mars 2020 hafa Hagsmunasamtök heimilanna varað við fyrirsjáanlegu verðbólguskoti og þeim áhrifum sem það myndi hafa á húsnæðisskuldir heimilanna. Nú hefur sú áhætta raungerst og verðtryggðar skuldir heimilanna hækkað verulega.

Samtökin minna því á kröfur sínar frá því í mars í fyrra sem reyndar voru líka ítrekaðar í september, um að heimilin yrðu varin fyrir hækkun verðtryggðra skuldbindinga sinna vegna verðbólgu af völdum heimsfaraldurs kórónuveiru.

Í báðum tilfellum var kröfum HH svarað með því að benda á að ekki væri útlit fyrir mikla verðbólgu og það að setja þak á verðtryggingu lána heimilanna, gæti grafið undan trausti á því að seðlabankanum tækist það markmið sitt að halda verðbólgu í skefjum. 

Ræða formanns á aðalfundi Hagsmunasamtaka heimilanna 23. febrúar 2021. 

Ágætu félagsmenn, árið 2020 er liðið og í byrjun nýs árs eru Íslendingar í miðri efnahagskreppu vegna heimsfarsóttar sem enginn sá fyrir. Árið 2020 var metið fordæmalaust í umræðunni á sama hátt og gjaldþrot bankanna 2008 var einnig fordæmalaus atburður. Ekki eru nema tólf ár frá gjaldþroti allra íslensku bankanna og enn skemmri tími er frá þeirri kreppu sem fylgdi í kjölfarið.

Uppgjör og málefnaleg umræða um endurreisn bankakerfisins og áhrif á íslensk heimili hefur ekki átt sér stað. Það var átak að koma af stað umræðu um heimilin 15.000 þúsund á opinberum vettvangi. Það tókst með staðfestu og nú eru þau viðurkennd staðreynd og ítrekað nefnd í opinberri umræðu. Ef ekki væri fyrir Hagsmunasamtökin hefði þessum heimilum hreinlega verið sópað undir teppið; á þau væru aldrei minnst í opinberri umræðu. Þau væru grafin og gleymd. Slíkt er skammarlegt virðingarleysið sem raunverulegum fórnarlömbum bankahrunsins hefur verið sýnd.

Hagsmunasamtök heimilanna hafa hlotið styrk frá félags-og barnamálaráðherra til að aðstoða heimili í vanda vegna Covid-19.

Hagsmunasamtökin hafa starfað í 12 ár og hafa allan þann tíma veitt heimilum óháða ráðgjöf um stöðu þeirra á fjármálamarkaði, þá einu sem í boði er hér á landi. Hjá samtökunum hefur safnast upp gríðarleg þekking á málefnum neytenda á fjármálamarkaði og réttindum þeirra sem eru því miður ekki alltaf virt af fjármálafyrirtækjum þar sem neytendur standa oft höllum fæti. 

Hagsmunasamtökin hafa ítrekað leitað eftir stuðningi opinberra aðila til að veita neytendum óháða ráðgjöf í þeim frumskógi sem lánamarkaðir, lánakjör og lánsform eru á Íslandi. Samtökin telja það tímaskekkju að á 21. öldinni séu lántakendur háðir lánveitendum um ráðgjöf í þessum stærstu fjárfestingum hvers heimilis enda fara hagsmunir þessara aðila ekki alltaf saman.

Fréttatilkynning

Hagsmunasamtök heimilanna krefjast þess að bankarnir dragi vaxtaokur og vaxtahækkanir sínar til baka og geri þeir það ekki að eigin frumkvæði grípi stjórnvöld til þeirra úrræða sem þau geta til að stöðva þessa ósvinnu. Hagsmunasamtök heimilanna ítreka kröfu sína fyrir hönd heimilanna í landinu um að bankarnir taki á sig byrðarnar með öðrum í samfélaginu og benda á þá staðreynd að heimilin eiga inni hjá bönkunum allt að 250% vaxtamun á húsnæðislánum.

Neytendur hljóta að gera þá kröfu til stjórnvalda að þau sjái til þess að sú lækkun nái strax fram að ganga.

Hagsmunasamtök heimilanna ítreka að það er ólíðandi að bankarnir stingi mismuninum í eigin vasa, ekki síst í núverandi árferði.

Ávarp formanns til félagsmanna í nýlegu fréttabréfi HH

Það er í algjörum forgangi hjá Hagsmunasamtökum heimilanna á þessum tímum að verja heimilin fyrir afleiðingum Covid-19. Krafa okkar er sú að enginn, ekki ein einasta fjölskylda, eigi að missa heimili sitt vegna aðstæðna sem þær bera enga sök á. Þetta höfum við fjallað um í ræðu og riti en eins og sjá má á listanum neðst í þessu fréttabréfi yfir verkefni HH síðan veiran kom upp, höfum við ekki legið á liði okkar. 

YFIRLÝSING STJÓRNAR HAGSMUNASAMTAKA HEIMILANNA

Stjórn Hagsmunasamtaka heimilanna krefst þess að þingmenn, ráðherrar og ríkisstjórn Íslands taki pólitíska ákvörðun um að verja heimilin fyrir afleiðingum Covid faraldursins, ekki síður en fyrirtæki.

Það á enginn, ekki ein einasta fjölskylda, að eiga á hættu að missa heimili sitt af völdum Covid-19. Heimili landsins eru ekki einhver „afgangsstærð“ eins og (sumir) ráðherrar í ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur virðast halda. Þau eru þvert á móti grunnur samfélagsins, því án heimila væru engin fyrirtæki og ekkert samfélag til.

Núna upplifa margar fjölskyldur óvissu og jafnvel ótta um hvað framtíðin muni bera í skauti sínu. 

Áhrif Covid á atvinnulífið og þar með afkomu fjölskyldna eru meiri en vonast var til í vor og margir sjá fram á að geta ekki staðið við skuldbindingar sínar, t.d. hvað varðar fasteignalán. Hjá fæstum stafar það af „óskynsemi“ eða „of-fjárfestingum“, heldur vegna ástands sem ekki var á valdi fjölskyldna að sjá fyrir eða bregðast við.

Krafa Hagsmunasamtaka heimilanna er einföld: 

Enginn á að þurfa að missa heimili sitt vegna afleiðinga Covid-19!

Reyndar á engin fjölskylda nokkurn tímann að þurfa að missa heimili sitt vegna tímabundinna vandkvæða, hvort sem þau eru persónuleg, þjóðarinnar allrar, eða alþjóðleg.

Samkvæmt mannréttindasáttmálum sem Ísland hefur skrifað undir og staðfest eru það mannréttindi að eiga heimili. 

Engu að síður hafa a.m.k. 15.000 fjölskyldur misst heimili sín vegna síðasta hruns, vegna þess að þeir sem fóru fyrir fjármálageiranum virtu hvorki lög né leikreglur, heldur litu á neytendur sem peð í sínum ljóta leik.

Til að koma í veg fyrir að svipaðar hörmungar endurtaki sig, þarf að grípa til aðgerða NÚNA!

Það er of seint þegar skaðinn er skeður!

Þess vegna sendu Hagsmunasamtökin áskorun/fréttatilkynningu í vikunni á fjölmiðla og alla ráðherra ríkisstjórnarinnar til að minna á að þeir bera ALLIR ábyrgð á að verja heimili landsins og að þeim beri að setja hagsmuni þeirra ofar hagsmunum fjármálafyrirtækjanna.

Það liggur fyrir að þrátt fyrir digurbarkaleg orð fjármálaráðherra og Seðlabankastjóra í vor, um að verðbólgu yrði haldið í skefjum, að þeir eru að missa tök á henni.

Þar sem vextir hafa aldrei verið lægri á Íslandi í manna minnum, er kjörið tækifæri núna fyrir ríkisstjórnina að afnema verðtrygginguna á lánum heimilanna, og uppfylla með því sinn eigin stjórnarsáttmála.

Það allra minnsta sem ríkisstjórnin getur gert er að setja þak á verðtrygginguna og tryggja þannig heimilin fyrir skelfilegum og langvinnum áhrifum hennar á afkomu þeirra og fjárhag.

Þetta hefði að sjálfsögðu átt að gera í vor eins og Hagsmunasamtökin fóru ítrekað fram á enda sýna tölur um verðbólguvæntingar Seðlabanka Íslands að heimilin eru einu aðilarnir sem hafa reynst sannspáir um verðbólguvæntingar á þessu ári. Fyrirtæki, markaðsaðilar og markaðurinn sjálfur, vanmátu þær hins vegar.

Andvaraleysi stjórnvalda gagnvart þeirri vá sem mörg heimili standa frammi fyrir er algjörlega óforsvaranlegt. Sporin hræða og það má ekki gerast aftur að heimilum landsins verði fórnað á altari fjármálafyrirtækja eins og gert var eftir síðasta hrun.

Hagsmunasamtök heimilanna munu gera allt sem í þeirra valdi stendur til að verja heimili landsins fyrir sterkum hagsmunaaðilum. Þetta er ójafn leikur því það er ekki nóg með að hagsmunasamtök fjármálafyrirtækja (SFF) séu með beinan aðgang að stjórnvöldum, heldur hafa þau líka aðgang að ómældu fjármagni til að kosta hagsmunabaráttu sína.

Við þetta berjast Hagsmunasamtök heimilanna í sjálfboðavinnu. Fjármagnið er lítið sem ekkert, en réttlætið, lögin og Stjórnarskráin, eru svo sannarlega okkar megin, að ógleymdri hugsjóninni fyrir réttlátu Íslandi og eldmóðnum sem fleytir okkur langt.

Hér er tengill á fréttatilkynningu okkar frá því í gær ÍTREKUN: Tryggjum heimilunum skjól undir öruggu þaki.

Ef þú vilt leggja Hagsmunasamtökum heimilanna lið getur þú skráð þig í samtökin hér og greitt valfrjáls félagsgjöld kr. 4.900 á ári.

Okkur munar um allan stuðning!

Ásthildur Lóa Þórsdóttir

formaður Hagsmunasamtaka heimilanna

 Fréttatilkynning

Hagsmunasamtök heimilanna ítreka  kröfur sínar frá því í mars á þessu ári um að sett verði þak á verðtryggingu lána heimilanna sem miðist við verðbólgumarkmið stjórnvalda og seðlabankans. 

Þá var því svarað með því að benda á að ekki væri útlit fyrir mikla verðbólgu og slík aðgerð gæti grafið undan trausti á því að seðlabankanum takist það markmið sitt að halda verðbólgu skefjum. Þrátt fyrir þær yfirlýsingar hefur verðbólga hækkað um helming síðan þá og greiningaraðilar spá nú verðbólgu upp undir efri vikmörk verðbólgumarkmiðs í árslok. Hvað sem trausti á því að seðlabankanum takist að halda verðbólgu í skefjum líður þá liggur einfaldlega fyrir að honum hefur ekki tekist það eins og lofað var. Þannig eru öll fyrrnefnd rök gegn þaki á verðtryggingu fallin um sig sjálf.