Að mati Hagsmunasamtaka heimilanna fara þessar reglur Seðlabankans út fyrir heimildir laga, með þeim afleiðingum að verðtryggingu lánsfjár hefur um árabil skort viðhlítandi lagastoð.

Umboðsmaður Alþingis hefur veitt Seðlabanka Íslands frest til 26. ágúst n.k. til að gera grein fyrir því hvort og þá hvaða lagstoð sé fyrir þessum reglum.

Aðdragandi málsins er sá að Hagsmunasamtök heimilanna óskuðu eftir áliti embættisins í maí s.l. á því, hvort reglur bankans nr. 492/2001 um verðtryggingu sparifjár og lánsfjár séu í samræmi við lög um vexti og verðtrygginu.

Stjórn samtakanna ákvað að leita til embættisins á grundvelli lögfræðiálits sem unnið var í tengslum við verðtryggingarteymi HH.

Meginniðurstaða þess er að einungis sé heimilt að reikna verðbætur á greiðslur lána, þ.e. afborganir. Ákvæði laganna séu að þessu leyti skýr og engar heimildir séu fyrir því að leggja verðbætur við höfuðstól.

Höfuðstólsfærslan tekur mið af breytingum á vísitölu neysluverðs, eins og áður segir og eru verðtryggð lán uppfærð í samræmi við það við hverja afborgun. Þessi aðferðafræði felur í sér margfeldisáhrif sem magna upp höfuðstól lánanna og hefur sem slík ekkert með verðgildi eða verðtryggingu að gera.

Þvert á móti, þá má með einföldum útreikningum sýna fram á að þessi aðferðafræði geri lántakendum að greiða verðtryggð lán margfalt til baka að teknu tilliti til verðlagsbreytinga, þökk sé margfeldisáhrifunum.


Sjá frétt RÚV um málið

Sjá frétt Stöðvar 2 um málið