Vaxtahækkanir eru ekkert lögmál og engin þörf á þeim
Hagsmunasamtök heimilanna senda áskorun til ríkisstjórnarinnar og lánveitenda um að halda aftur af vaxtahækkunum.
Samtökin vekja athygli á hvernig heimilin eru nú sem oftar, gjörsamlega berskjölduð fyrir vaxtaákvörðunum lánastofnana.
Eftir að hafa verið í sögulegu lágmarki í ársbyrjun hafa meginvextir Seðlabanka Íslands verið hækkaðir þrisvar, um 0,25 prósentustig í hvert skipti. Flestir lánveitendur hafa fylgt þeim hækkunum dyggilega eftir með sambærilegum hækkunum á vöxtum húsnæðislána og þannig lagt auknar fjárhagslegar byrðar á stærstan hluta íslenskra heimila.
Það sem af er ári hafa bankarnir skilað vænum hagnaði eða á hálfu ári meira en árshagnaði þeirra hvert undanfarinna þriggja ára þrátt fyrir þrengingar vegna heimsfaraldurs. Á næstu dögum birta þeir afkomutölur þriðja ársfjórðungs sem hefur verið boðað að verði enn betri.
Með svo góða afkomu sem raun ber vitni geta bankarnir ekki með nokkru móti haldið því fram að nein þörf sé á því að hækka vexti húsnæðislána. Nægur er hagnaðurinn fyrir og engin þörf á að sækja hærri vaxtatekjur úr vösum neytenda.
Hagsmunasamtök heimilanna skora á stjórnendur og eigendur bankanna að láta neytendur njóta góðs af velgengninni og sýna samfélagslega ábyrgð í verki með því að halda aftur af frekari vaxtahækkunum á húsnæðislánum.
Hagsmunasamtökin minna jafnframt á þá staðreynd að bankarnir skulda heimilum landsins enn þá töluverðar vaxtalækkanir. Á tímabili munaði 230% á því sem vextir bankanna voru og því sem þeir hefðu átt að vera ef vaxtalækkanir seðlabankans skiluðu sér jafn vel til neytenda og hækkanir.
Heimilin eiga þessar vaxtalækkanir inni hjá lánastofnunum og þeim ber að gera upp skuld sína við þau og endurgreiða oftekið fé. Það minnsta sem þeir gætu gert væri að hækka ekki vexti og draga nýlegar hækkanir þeirra til baka.
Heimilin eru ekki veiðilendur bankanna til að auka nú þegar stjarnfræðilegan hagnað þeirra. Vissulega hefur verðbólga aukist en bankarnir eru augljóslega ekki á flæðiskeri staddir og þurfa ekkert á því að halda að hækka álögur á heimili landsins sem mörg hver berjast nú þegar í bökkum.
Gæta þarf að og verja réttarstöðu neytenda gagnvart þessu ofurvaldi.
Tveir af þremur bönkum eru í meirihlutaeigu ríkisins.
Hagsmunasamtök heimilanna krefjast þess að ríkisstjórnin beiti eigendavaldi sínu og grípi inn í þessa oftöku af varnarlausum heimilum landsins sem er algjörlega ónauðsynleg, ekki síst með hliðsjón af gríðarlegum hagnaði bankanna.
