Símatími

Mán - þri kl. 10-13

Hafa samband

heimilin@heimilin.is

Á döfinni

Ábending vegna flutnings yfirdráttaheimilda milli banka

Hagsmunasamtök heimilanna (HH) beindi nýverið fyrirspurn til Persónuverndar um það álitaefni hvort yfirfærsla persónuupplýsinga (þ.e. upplýsingar um viðskiptasögu einstaklinga) milli gömlu og nýju bankanna, án samþykkis þeirra, stæðist ákvæði laga um bankaleynd (einkum 58. og 60. gr. laga um fjármálafyrirtæki nr. 161/2002). Samtökunum hefur borist svar en í því er vísað til svars Persónuverndar við sambærilegum fyrirspurnum frá janúar 2012, þar sem m.a. kemur fram að:

“yfirfærsla persónuupplýsinga við lögmæt eigendaskipti hafi almennt séð ekki verið lögð að jöfnu við miðlun þeirra til óviðkomandi þriðja aðila sem þurfi  að styðjast við eitthvert af heimildarákvæðum 1. mgr. 8. gr. laga nr. 77/2000. Það sé hins vegar forsenda að um lögmæt viðskipti hafi verið að ræða og að vinnsla beggja aðila, fyrri eiganda og þess nýja, samrýmist að öðru leyti lögum nr. 77/2000. Þá er vísað til þess að í því sambandi hafi Hæstiréttur staðfest stjórnskipunarlegt gildi neyðarlaganna, sem voru grundvöllur framangreindrar yfirfærslu”

Stjórn HH hefur efasemdir um að þetta svar Persónuverndar standist skoðun og álítur að í raun hafi ekki verið sýnt fram á nein ákvæði í hinum svokölluðu neyðarlögum (nr. 125/2008) sem talist geti heimila nýstofnuðum fjármálafyrirtækjum að líta framhjá bankaleynd. Af því tilefni er rétt að beina því til neytenda að hugsanlegt kann að vera að kröfur á hendur þeim frá Landsbanka, Íslandsbanka og Arion banka, t.d. vegna yfirdráttarlána, séu jafnvel ólögvarðar þar sem ekki hafi verið fylgt lögum um bankaleynd við yfirfærslu þeirra á milli gömlu bankanna og þeirra nýju.

Rétt er að vekja athygli neytenda á að svo virðist sem í mörgum tilfellum hafi enginn samningur verið gerður milli lántaka og lánveitenda um neytendalán í formi yfirdráttarheimilda á reikningum hjá bönkum sem eru einfaldlega ekki til lengur. Stjórn HH vill koma þeirri ábendingu á framfæri við þá neytendur sem hafðir eru fyrir meintum skuldum án þess að skriflegur samningur hafi nokkru sinni komist á um viðkomandi lántöku við þann aðila sem nú reynir að innheimta hina meintu kröfu, að skrifa ekki að óþörfu undir neina nýja samninga eða skilmálabreytingar eftir á.

Loks er minnt á þann sjálfsagða rétt neytanda að meintur lánardrottinn sýni honum frumrit meints lánssamnings sé farið fram á það. Byggir sá réttur meðal annars á konungstilskipun dags. 9. febrúar 1798 um áritun afborgana á skuldabréf hverrar lagagildi stendur enn óhaggað hér á landi, ásamt lögum neytendalán (nr. 121/1994 og nýsamþykktum lögum 2013) þar sem segir að samningur um lán til neytanda skuli vera skriflegur og innihalda tilteknar upplýsingar. Má í því sambandi benda á að lánveitendur hér á landi hafa sjálfir almennt viljað leggja skuldabréf til jafns við lánssamninga í skilningi laga.


© Hannað af Filmís 

Hagsmunasamtök heimilanna voru stofnuð 15. janúar 2009 og eru frjáls og óháð hagsmunasamtök á neytendasviði, til varnar og hagsbóta fyrir heimilin í landinu.

Orð frá formanni

CEO 

Orð frá formanni Varlega áætlað hafa 15.000 fjölskyldur, 45.000 einstaklingar misst heimili sín frá hruni. Enginn hefur svarað fyrir það, hvað þá axlað á því ábyrgð. 

Þegar 15% þjóðarinnar missa heimili sín, gætir áhrifanna víða. Við sjáum þau í ástandinu á leigumarkaði og við sjáum þau líka í auknum kvíða meðal ungmenna og kulnun hjá þeim sem eldri eru.

Þegar fólk er svipt heimilum sínum glatar það öryggi sínu sínu og fótfestu. Þegar við bætist magnvana reiði og örvænting vegna óréttlætisins sem það stendur frammi fyrir ásamt hjálpar- og varnaleysinu sem það upplifir þegar heimilinu er hreinlega stolið af því, er ekki nema von að eitthvað láti undan.

Spillingin í þjóðfélaginu er djúp og hún á sér margar hliðar. Hún birtist ekki bara í háu húsnæðisverði og skelfilegum leigumarkaði eða háum vöxtum og verðtryggingu, hún birtist ekki bara í því hvernig lífeyrissjóðirnir misfara með fé okkar allra eða í „krónu á móti krónu“ skerðingu, hún birtist ekki bara í lágum launum verkafólks á meðan sjálftökufólk af ýmsum toga skammtar sjálfu sér milljónir, hún birtist ekki bara í spilltum dómstólum sem gæta hagsmuna „hinna sterku“ í dómum sínum eða í því hvernig lög- og stjórnaskrárvarin réttindi hafa verið brotin á neytendum frá hruni með skelfilegum afleiðingum.

Nei, hún birtist í þessu öllu og meiru til. Spillingin er djúp og teygir anga sína víða. Hana þarf að rífa upp með rótum til að hægt sé að byggja upp nýtt og betra þjóðfélag.

Fyrsta skrefið væri að að afnema verðtryggingu á lánum heimilanna! Öðruvísi er ekki hægt að skapa eðlilegan húsnæðismarkað eða stöðva sjálftöku fjármálastofnanna á tekjum fólks.

En til að takast á við ræturnar þarf að fara fram rannsókn á aðgerðum stjórnvalda eftir hrun. Jú það var líka spilling fyrir hrun, en þá urðu ákveðin vatnaskil og það var þá sem meðvituð ákvörðun var tekin um að fórna heimilum landsins fyrir bankana.

15.000 heimili eiga skilið að fá svör og uppreist æru.

Við biðjum ykkur um að styðja kröfuna um Rannsóknarskýrslu heimilanna!

Ásthildur Lóa Þórsdóttir
Formaður HH

Fylgstu með á samfélagsmiðlum