Vaxtahækkanir og skyldur lánveitenda
Hagsmunasamtök heimilanna vekja athygli á upplýsingaskyldu lánveitanda í tengslum við vaxtahækkanir. Þegar Seðlabanki Íslands hækkar meginvexti sína (stýrivexti) fylgja oftast í kjölfarið hækkanir á útlánsvöxtum hjá fjármálastofnunum. Þær eru mismiklar og háðar mati hverrar fjármálastofnunar fyrir sig, en lögum samkvæmt verður þó að vera gagnsæi um slíkar ákvarðanir og forsendur þeirra. Samtökin hafa gagnrýnt vaxtahækkanir seðlabankans og lánveitenda. Burtséð frá þeirri gagnrýni lúta lánveitendur lögum og reglum sem þeir eiga að fylgja við framkvæmd þessara hækkanna.
Tilkynningarskylda vegna vaxtahækkana
Lánveitenda ber skylda til þess að tilkynna fyrirhugaða vaxtahækkun með 30 daga fyrirvara. Við hvetjum fólk til þess að vera vakandi gagnvart auknum lánskostnaði og að lánveitendur uppfylli tilkynningarskyldu sína.
Sjá 1. mgr. 35. gr. laga um fasteignalán til neytenda:
Upplýsa skal neytenda um allar breytingar á útlánsvöxtum, á pappír eða öðrum varanlegum miðli, áður en breyting tekur gildi. Í upplýsingum skulu koma fram þær fjárhæðir sem greiða skal eftir gildistöku nýrra útlánsvaxta og, ef fjöldi eða tíðni greiðslna breytist, upplýsingar um það. Neytandi skal að jafnaði upplýstur um breytingar með 30 daga fyrirvara.
Lántakendur þurfa að hafa vakandi auga með þessum hækkunum og gera ráðstafanir í tæka tíð ef greiðslubyrði er orðin íþyngjandi. Ekki síst vegna þess að vaxtahækkanir bankanna hafa verið margar á þessu ári, eftir röð stýrivaxtahækkana seðlabankans og gætu orðið fleiri það sem eftir lifir árs. Þessar sífelldu hækkanir hafa því mikil áhrif á útgjöld heimilanna. Nánari upplýsingar um skyldur lánveitenda má finna á vef Neytendastofu í nýlegri frétt um vaxtahækkanir lána - Að velja fasteignalán (19.10.2022 Neytendastofa).
Greiðsluerfiðleikar
Ef einstaklingar sjá fram á greiðsluerfiðleika vegna vaxtahækkana, viljum við einnig vekja athygli á skyldu lánveitenda til að aðstoða lántakendur við að leysa úr greiðsluerfiðleikum. Þetta á sérstaklega við um tímabundinn vanda, þar sem lánveitendum ber skylda til lausnamiðaðrar þjónustu við neytendur.
Sjá 38. gr. laga um fasteignalán til neytenda:
Áður en lánveitandi krefst nauðungarsölu á grundvelli samnings um fasteignalán skal neytanda veitt færi á að óska eftir úrræðum, svo sem endurfjármögnun eða skilmálabreytingu láns, sem gætu leyst greiðsluerfiðleika neytanda.
Afar mikilvægt er að einstaklingar sem lenda í slíkum greiðsluerfiðleikum snúi sér sem fyrst til lánveitanda áður en skuldbindingar þeirra falla í vanskil og óski eftir úrræðum. Eftir að vanskil hafa orðið er jafnan erfiðara að fá aðstoð heldur en ef það er gert tímanlega.
Auk þess getur fólk leitað aðstoðar Hagsmunasamtaka heimilanna, sem hafa nú ráðið til sín ráðgjafa í fullt starf til að aðstoða félagsmenn og aðra sem til samtakanna leita. Hægt er að setja sig í samband við samtökin með því að senda tölvupóst á: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it. eða This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it..
Hagsmunasamtök heimilanna
