Á döfinni

Hagsmunasamtök heimilanna (HH) beindi nýverið fyrirspurn til Persónuverndar um það álitaefni hvort yfirfærsla persónuupplýsinga (þ.e. upplýsingar um viðskiptasögu einstaklinga) milli gömlu og nýju bankanna, án samþykkis þeirra, stæðist ákvæði laga um bankaleynd (einkum 58. og 60. gr. laga um fjármálafyrirtæki nr. 161/2002). Samtökunum hefur borist svar en í því er vísað til svars Persónuverndar við sambærilegum fyrirspurnum frá janúar 2012, þar sem m.a. kemur fram að:

Nýlega tók stjórn Íbúðalánasjóðs þá ákvörðun að stytta þann greiðslufrest sem veittur er frá gjalddaga afborgana af útlánum sjóðsins, þar til greiðsla fellur í eindaga. Hagsmunasamtökum heimilanna hafa í kjölfarið borist fjöldi fyrirspurna frá almenningi um þessa breytingu, meðal annars varðandi almennt réttmæti hennar, og er eftirfarandi ályktun stjórnar samtakanna.

Í gær fór fram málflutningur í Héraðsdómi Reykjavíkur þar sem tekist var á um frávísunarkröfu í prófmáli gegn Íbúðalánasjóði (ÍLS) vegna verðtryggðs fasteignaláns sem Hagsmunasamtök heimilanna hafa staðið að undirbúningi á. Ríkislögmaður fer með málið fyrir hönd ÍLS og krafðist frávísunar málsins frá dómi vegna meintra formgalla. Í stefnunni gegn ÍLS er byggt á lögum um neytendalán (nr. 121/1994), og rök færð fyrir því að verðtryggðir lánasamningar sem brjóta gegn skýrum ákvæðum laganna um upplýsingagjöf um heildarlántökukostnað til neytenda séu ólöglegir og því óheimilt sé að innheimta kostnað af þeim.

Úrskurður dómara um frávísunarkröfuna mun liggja fyrir á næstu vikum. Hafni dómarinn frávísunarkröfu mun lögmaður stefnenda fara fram á flýtimeðferð í aðalmeðferð málsins, en í nýjum lögum um neytendalán er að finna ákvæði um flýtimeðferð mála um lögmæti verðtryggingar lána, sem var samþykkt á Alþingi rétt fyrir þinglok. Hagsmunasamtök heimilanna vekja athygli á því að ákvæðið um flýtimeðferð gildir jafnt fyrir alla sem vilja leita úrlausnar dómstóla um ágreining vegna verðtryggingar neytendalána, einnig þeirra sem eru verðtryggð miðað við gengi erlendra gjaldmiðla.

Í ljósi fjölmiðlaumræðu síðustu daga um ný framboð vill stjórn HH árétta að samtökin styðja ekkert eitt framboð til Alþingiskosninga umfram annað. Samtökin hafa frá upphafi unnið þverpólitískt starf og verið vettvangur um hagsmuni heimilanna í landinu þar sem ALLIR, án tillits til stjórnmálaflokka, geta látið til sín taka og leitað málefnalegra lausna.

Í fréttatilkynningu frá nýstofnuðum stjórnmálaflokki síðastliðinn sunnudag, kemur fram að “áhugahópur úr Hagsmunasamtökum heimilanna” sé einn þeirra hópa sem standi að stofnun flokksins. Stjórn HH harmar þessa grófu misnotkun á nafni samtakanna. Hvorki stjórnarmenn né almennir félagsmenn hafa rétt á að spyrða samtökin við tiltekin stjórnmálaöfl eða starfa innan þeirra í nafni HH.

Það er ekkert að því að tileinka sér málstað heimilanna og nota stefnu Hagsmunasamtaka heimilanna til málefnalegs grundvallar, nú þegar hafa nokkrar stjórnmálahreyfingar gert slíkt og er það vel. Frekari tengingar en svo, eru og verða í óþökk stjórnar og þorra félagsmanna. Stjórnmálaflokkar eru beðnir að virða hlutlægni samtakanna en þeim er frjálst að styðjast við stefnumál samtakanna með málefnalegum hætti.

Stjórn Hagsmunasamtaka heimilanna