Símatími

Mán - þri kl. 10-13

Hafa samband

heimilin@heimilin.is

Á döfinni

Kveðja fráfarandi formanns

Á þriðja aðalfundi samtakanna 31.mars sl. ákvað ég að stíga til hliðar úr framlínu samtakanna eftir að hafa starfað að krafti að hagsmunamálum heimilanna frá hruni.  Allan tímann sem stjórnarmaður og lengst af sem formaður stjórnar.  Við sem höfum starfað í framlínunni á þessum fyrstu árum samtakanna höfum bæði lagt metnað okkar í að ná árangri til hagsbóta fyrir heimilin og gera samtökin gildandi í umræðu um málefni heimilanna í landinu.

Þegar meta á árangur af störfum samtakanna þennan tíma ber að hafa í huga að verkefnin eru risavaxin og varða flókna og umfangsmikla þætti samfélagsins og efnahagslífsins, sem eiga sér sterka hagsmunaaðila sem verjast starfi Hagsmunasamtakanna af hörku.  Ég fullyrði þó að þrotlaus málflutningur og aðgerðir stjórnar samtakanna hefur haft veruleg áhrif á opinbera umfjöllun um málefni heimilanna, meðvitund almennings um stöðu sína, áherslur á starfsháttum Alþingis, þau úrræði sem þegar eru komin fram af hálfu ráðuneytanna og fjölmargar tilboðsleiðir fjármálafyrirtækjanna.

Þrátt fyrir að margt hafi verið gert duga þau úrræði skammt í þeim vanda sem við er að etja.  Skuldastaða heimilanna hefur verið að síversna frá innleiðingu verðtryggingar fjárskuldbindinga árið 1981 og hefur aldrei verið alvarlegri.  Skuldir heimilanna fjórfölduðust á árunum 2000-2010 á meðan að ríkisstjórn hampaði sí bættri stöðu skulda og tekna ríkissjóðs.  Heimilin hafa búið við fákeppni um húsnæðisform, þar sem sjálfseignarformið er um 87% markaðar og verðtryggð jafngreiðslulán með háum vöxtum eru ríkisform lánskjara.  Saga verðtryggingar er saga stórfelldrar, kerfisbundinnar eignatilfærslu og skuldsetningar heimilanna, sem verður að stöðva.  Með þessu kerfi er verið að ræna öllum sparnaði sem heimilin hafa lagt í fasteignir sínar og óheftar höfuðsólshækkanir endurspegla rán á framtíðartekjum heimilanna.  Spurningar vakna um réttarstöðu neytenda gagnvart eignarrétti samkvæmt Stjórnarskrá Íslands og brotum á Mannréttindasáttmála Evrópu.

Nú er svo komið að um 60.000 heimili eru í afar þröngri stöðu og ráða illa við þá stöðu sem stjórnvöld og fjármálafyrirtæki hafa skapað.  Aldrei hafa fleiri heimili verið þvinguð í greiðslu- og gjaldþrot.  Aldrei hafa fjármálastofnanir yfirtekið jafn mörg heimili og nú.  Ný innleidd greiðsluerfiðleikaúrræði virka illa við svo stórt kerfisáfall.  Atvinnuleysi og landflótti er í sögulegum hæðum.  Aldrei hafa jafn mörg fyrirtæki orðið gjaldþrota og síðast liðið ár.  Um 50% allra fyrirtækja í landinu eru nú í fjárhagslegri endurskipulagningu og eru að færa um 6000 milljarða tap milli ára, sem þýðir að þau greiða ekki skatta.

Aðgerðir stjórnvalda eru alls ófullnægjandi og staðan er ólíðandi.  Við eigum skýra sameiginlega hagsmuni með atvinnulífi, fjármálafyrirtækjum og hinu opinbera.  Það er kominn tími til að stjórnvöld og fjármálafyrirtæki láti af þröngsýnni hagsmunagæslu sinni og gangist við ábyrgð sinni á stöðunni.  Hlutirnir gerast ekki fyrirhafnarlaust og þeir breytast án efa ekki í þá átt sem við óskum eftir nema við tökum beinan þátt í að móta áherslur um samfélagið okkar til framtíðar. Hagsmunasamtök heimilanna hafa unnið til verulegra áhrifa í almennri umræðu og meðvitund innan stjórnsýslu og þings.  Þó má betur ef duga skal.  Stöðu heimilanna verður að breyta til batnaðar.  Verkefnin eru risavaxin, brýn og mörg.

Á þessum tímamótum vil ég þakka félagsmönnum góðan stuðning og sýnt traust á umliðnum árum.  Hagsmunasamtök heimilanna eru vissulega vonarneisti í þeim þrengingum sem við erum nú í.  Stjórn samtakanna þarf þó enn breiðari stuðning félagsmanna til að ná frekari frekari árangri.  Ég hvet ykkur því til að halda áfram uppi öflugri málefnaumræðu um bættan hag heimilanna sem víðast og með nýrri stjórn, afla nýrra félagsmanna og taka virkan þátt í starfi samtakanna.

Með góðri kveðju og von um bjartari tíma sem allra fyrst,

Friðrik Ó. Friðriksson, fyrrverandi formaður stjórnar.

Lesa áfram...

Hagsmunasamtökum heimilanna veitt bjartsýnisverðlaun Framsóknarflokksins

Laugardaginn 9. apríl veitti Framsóknarflokkurinn Hagsmunasamtökum heimilanna bjartsýnisverðlaunin á flokksþingi í Súlnasal Hótel Sögu. Andrea J. Ólafsdóttir, Gunnar Kristinn Þórðarson, Vilhjálmur Bjarnason og Þórður B. Sigurðsson mættu fyrir hönd stjórnar og varastjórar og tók formaðurinn við verðlaununum við dynjandi lófatak og hélt ræðu fyrir flokksþingið.

Í ræðu sinni hvatti Andrea flokksþingið til að samþykkja ályktun um tímasetta áætlun um afnám verðtryggingar, og bað hún viðstadda flokksmenn um að rétta upp hönd sem styddu málið. Næstum allir flokksmenn réttu upp hönd.

Berum við í Hagsmunasamtökum heimilanna von í brjósti að viðbrögð fundagesta séu merki um breytt viðhorf flokksins til verðtryggingar.

Hér birtist ræða Andreu í heild sinni.

 

"Bjartsýni já – það má með sanni segja að ef við værum ekki bjartsýn á breytingar og réttlæti í þágu heimilanna, þá hefðu HH sennilega verið lögð niður.
Heimilin eru helsta grunnstoð samfélagsins. Þau eru hreiður barnanna okkar. Öflug heimili eru grunnurinn að öflugu samfélagi. Standi stjórnvöld og fjármálastofnanir fyrir því að veikja undirstöðuna, heimilin, veikja þeir eigin undirstöður. Standi stjórnvöld og fjármálastofnanir fyrir því að búa svo um hnútana að þjófarnir sem fóru bakdyramegin inn á heimili okkar, geti nú farið inn um framdyrnar um hábjartan dag og gert það sem þeim sýnist - þá fyrst mun sannarlega verða alvarlegt siðrof í þessu samfélagi. Þá mun svo fara að fólkið í landinu flytur af landi brott í miklu mun meira mæli en það hefur gert hingað til. Þeir sem nú eru hérna eftir eru þeir sem hafa hag af ástandinu, þeir sem hafa gefist upp gagnvart kerfinu og þeir sem enn eru bjartsýnir, enn eru að vonast til að sjá raunverulegar breytingar verða -  í átt að réttlæti.
HH eru ennþá bjartsýn á að forsendubrestur bæði verð- og gengistryggðra lánasamninga verði viðurkenndur. Sú viðurkenning er nauðsynleg svo réttlætið geti náð fram að ganga. Það að hafa eina breytu í lánasamningi algerlega opna, með engum takmörkunum getur aldrei talist eðlilegir né sanngjarnir viðskiptahættir.
Þar sem þið sem hér sitjið áttið ykkur mjög vel á því að HH eru aldeilis ekki upp á punt, þá langar okkur að fara þess á leit við ykkur hér í salnum að reisa hendur í samþykki fyrir því að fundurinn útbúi ályktun þess efnis  að skora á stjórnarflokkana að útbúa tímasetta áætlun um afnám verðtryggingar – í sömu ályktun gætuð þið skorað á þá opinberu þingnefnd sem nú fjallar um verðtrygginguna, með það að markmiði að finna leiðir til að draga úr vægi hennar, sendi frá sér skýrslu þar sem raunverulegar raunhæfar leiðir til úrbóta í því sambandi verða kynntar til sögunnar. Formann nefndarinnar, Eygló Harðardóttur, sem líklegast situr hér í salnum, skorum við á að leiða skýrsluna til lykta með þeim hætti svo við getum áfram haldið í þá vonarglætu að breytinga sé von, að áratugaánauð verðtryggingar á heimilin í landinu verði aflétt.
Stjórn HH vill þakka þann mikla heiður að hljóta bjartsýnisverðlaunin og mun halda ljóskyndlinum á lofti fyrir heimilin í landinu."
Lesa áfram...

Endurútreikningar gengisbundina lána byggja á ólögum

Stjórn Hagsmunasamtaka heimilanna hefur frá upphafi mótmælt harðlega þeim afturvirku vaxtaútreikningum sem haldið hefur verið fram að Hæstiréttur hafi dæmt (dómur frá 16. sept. 2010 471/2010). Hið rétta er að Hæstiréttur heimilaði aldrei nýja vaxtaútreikninga aftur í tímann heldur var gerður samningur á milli Lýsingar og umrædds lántaka um slíka útreikninga en þeim var að sjálfsögðu frjálst að gera það.

Stjórnvöld, sem hafa i lengstu lög reynt að gæta hagsmuna bankanna og bílalánafyrirtækjanna á kostnað heimilanna, túlkuðu þennan samning sem svo að hann væri dómur Hæstaréttar. Eftir er að reyna á að lögin sem endurútreikningar lánanna byggja á, standist skoðun dómstóla. Þau kveða á um afturvirka vaxtaútreikninga sem lögfróðir menn telja í andstöðu við margvísleg önnur ákvæði laga og stjórnarskrár, svo ekki sé minnst á neytendarétt. Hér er mikið hneyksli í uppsiglingu og ríkið hefur ef að líkum lætur skapað sér stórkostlega skaðabótaskuld.

Nú eru fjármálafyrirtæki að senda viðskiptavinum sínum endurreikning gengistryggðra lána.  Ef félagsmenn eru ósáttir eða óvissir um niðurstöðurnar og vilja fá aðstoð við að láta skoða þær frekar eru 3 megin leiðir i stöðunni:

  • fara til síns fjármálafyrirtækis og fara fram á útskýringar endurreiknings
  • biðja umboðsmann skuldara að meta endurreikninginn
  • leita til óháðra ráðgjafa á því sviði, t.d. spara.is eða lögmanna

Eins og kemur fram að ofan ríkir lagaleg óvissa um afturvirka vaxtaútreikninga. Bílalánafyrirtækin hafa einnig verið án lagalegra heimilda að vörslusvipta bifreiðaeigendur sem eru að fara í greiðsluaðlögun. Þetta er gert með riftun svonefndra leigusamninga sem dómstólar hafa áður skorið úr um að eru í reynd dulbúnir kauplánasamningar. Það eru langsóttir gjörningar sem umboðsmaður skuldara hefur gert alvarlegar athugasemdir við.

Lesa áfram...

Afturvirkir vaxtaútreikningar gerðir afturrækir?

Að sögn Samtaka lánþega telja þeir að nýfallinn hæstaréttardómur girði fyrir afturvirka hærri vaxtaútreikninga hjá lánastofnunum. Sjá túlkun Samtaka lánþega á dóminum hér. Um er að ræða tvo dóma: (smellið á númerið til að lesa dómana á vef hæstaréttar) 603/2010 og 604/2010

Marinó G Njálsson fjallar einnig um dómana á bloggi sínu hér en telur niðurstöðurnar skilja vaxtaútreikningana í óvissu enn einu sinni.

Lesa áfram...

Eignaupptaka lánastofnana á fullu

Nokkuð víst má telja að margur er að missa heimili og aleiguna í klær fjármálastofnana þessa dagana (sjá frétt á vef RÚV). Forsendubrestur er ekki viðurkenndur af stjórnvöldum af því það þykir "of dýrt". Spyrja má, of dýrt fyrir hvern? Í fréttinni birtist "réttlæti" og "lausnir" stjórnvalda og fjármálakerfisins í hnotskurn.

Fólkið sem hefur misst og mun missa það sem það hefur nurlað saman um ævina mun líkast til ekki gleyma þessu í bráð. Það er ekki nóg með að eigur þess eru gerðar upptækar á grundvelli stórtækra fjársvika, okkur er boðið á námskeið í fjármálalæsi ofl. til frekari niðurlægingar.

Hagsmunasamtök heimilanna telja þessa leið dýrari, óréttláta og í reynd ófæra fyrir samfélag sem vill standa undir nafni. Það verður ekki sagt að stjórnvöld og forráðamenn fjármálakerfis hafi ekki verið aðvöruð eða bent á réttlátari leiðir til að leysa vandann.

Sjá frétt á vef RÚV

Lesa áfram...

Skattpíning bifreiðanotenda

FÍB hafa hafið undirskriftasöfnun til að mótmæla enn meiri skattheimtu bifreiðanotkunar í gegn um vegtolla. Þeir segja að sátt hafi verið um innheimtu bensíngjalds til að standa undir vegagerð og viðhaldi og hér sé verið að ógna og brjóta á þeirri sátt. Þess má reyndar geta að skattheimta af bifreiðum er mun hærri en sá kostnaður sem ríkið hefur af vegagerð og tengdum útgjaldaliðum. Tollhlið á vegi út úr höfuðborginni munu augljóslega auka mjög á kostnað heimila við samgöngur.

Kristján Möller fyrrum ráðherra samgöngumála hefur nefnt í viðtölum að finna þurfi nýjar leiðir til gjaldtöku fyrir vegagerð þar sem rafbílum fari að fjölga á næstu árum. Þarf ríkið ekki að koma með áætlun um rafvæðingu bílaflota landsmanna um leið og áætlanir af þessu tagi eru settar út? Rafvæðing bílaflotans tekur einhver ár og er spurning hvort ekki sé áhugi fyrir að skoða framleiðslu á rafbílum hérlendis. Hugsanlega má nýta eitthvað af öllu því áli sem hér er framleitt. Að svo stöddu hafa Hagsmunasamtök heimilanna ekki fjallað formlega um málið og vísa á heimasíðu FÍB fyrir þá sem vilja kynna sér málið og taka undir kröfur FÍB.

Nú þegar hafa safnast mörg þúsund undirskriftir og því ljóst að mikil andstaða er við áform stjórnvalda. Stjórn Hagsmunasamtaka heimilanna hefur áhyggjur af auknum álögum á heimili landsmanna svo ekki sé minnst á áhrifin á verðtryggð lán. Hér er enn eitt dæmið um fáránleika verðtryggingar þar sem hugsanlegt er að þessar auknu álögur hafi áhrif til hækkunar vísitölu neysluverðs. Með miklum hækkunum á eldsneytisverði undanfari ár hafa landsmenn dregið úr notkun bifreiða nú þegar. Spurningin er hvort sú notkun sé komin niður í nauðþurftanotkun eða hvort svigrúm sé fyrir enn meiri samdrátt á þessu sviði. Við vitum um nokkra sem mundu kætast mjög við slíkar fréttir en þau heimili sem hafa minnstar tekjur myndu líða mest fyrir breytingar af þessu tagi. Þau verða nánast njörvuð niður innan eða utan borgarmakanna með skattheimtu.

Lesa áfram...

Nýárskveðja til lögbrjóta

Um leið og Hagsmunasamtök heimilanna óska landsmönnum gleðilegs árs og í tilefni þess árangurs sem lögbrjótar hafa náð við að velta afleiðingum gerða sinna yfir á heimili og fyrirtæki landsmanna. Birtum við hér smá grín áramótakveðju frá Nábítum, böðlum og illum öndum ehf.

Erfitt ár er nú að baki. Því miður er útlitið ekki bjart fyrir þorra íslenskra heimila á komandi ári. Hagsmunasamtök heimilanna hafa sterklega varað við þeirri leið eignaupptöku sem ríkisstjórn ásamt fjármálastofnunum eru að feta. Því miður hefur ekki verið hlustað á varnaðarorð samtakanna hvað þá tillögur um betri og sanngjarnari leið. Menn og fjölmiðlar sem hafa oft verið taldir málsmetandi hafa gengið svo langt að uppnefna samtökin og gera þeim upp ásetning sem enginn fótur er fyrir. Málefnalegri umræðu var gefið langt nef satt best að segja, ráðist var á æru einstaklinga og frasar og fyrirsagnir komu í stað alvöru fréttaskýringa.

Lesa áfram...

Leið HH er allt að helmingi ódýrari

10% leið ásamt lækkun vaxta er áætluð að kosti 24 milljarða á ári ef marka má fréttaflutning RÚV af málinu. Leiðréttingaleið Hagsmunasamtaka heimilanna kostar hinsvegar frá 12 til 16 milljarða á ári eftir því hversu miklar tekju/eigna - tengingar eru í dæminu. Stærsti ókostur 110% leiðréttingar er að fasteignir halda áfram að vera yfirveðsettar. Það kemur í veg fyrir losun um fasteignamarkað.

Lesa áfram...

Bréf til forsætisráherra og sérálit fulltrúa HH

Formaður stjórnar HH sendi forsætisráðherra bréf 16. nóv. 2010 til að kalla eftir formlegum viðræðum um aðgerðir í þágu heimilanna. Erindinu hefur í engu verið svarað þrátt fyrir yfirlýsingar forsætisráðherra þess efnis að áhugi væri á samvinnu við Hagmunasamtök heimilanna um aðgerðir í þágu heimilanna. Fulltrúi Hagsmunasamtaka heimilanna í svonefndum sérfræðingahóp skilaði séráliti. Skýrsla hópsins hefur verið birt á heimasíðu forsætisráðuneytisins en sérálitið ekki.

Lesa áfram...

Er fasteignaverð að lækka?

Að sögn fasteignasala kann að vera að þeir sem eiga pening til að kaupa fasteignir, séu að bíða eftir þeirri lækkun sem sé óhjákvæmileg. Í það minnsta er engin nýliðun sem heitið getur á markaði. Þau viðskipti sem eiga sér stað eru skipti með milligjöf. Á meðan bankarnir gefa ekki nóg eftir af skuldum er allt frosið. Þeir eru í einskonar störukeppni við heimilin og fyrirtækin í landinu.

Lesa áfram...
Subscribe to this RSS feed

© Hannað af Filmís 

Hagsmunasamtök heimilanna voru stofnuð 15. janúar 2009 og eru frjáls og óháð hagsmunasamtök á neytendasviði, til varnar og hagsbóta fyrir heimilin í landinu.

Orð frá formanni

CEO 

Orð frá formanni Varlega áætlað hafa 15.000 fjölskyldur, 45.000 einstaklingar misst heimili sín frá hruni. Enginn hefur svarað fyrir það, hvað þá axlað á því ábyrgð. 

Þegar 15% þjóðarinnar missa heimili sín, gætir áhrifanna víða. Við sjáum þau í ástandinu á leigumarkaði og við sjáum þau líka í auknum kvíða meðal ungmenna og kulnun hjá þeim sem eldri eru.

Þegar fólk er svipt heimilum sínum glatar það öryggi sínu sínu og fótfestu. Þegar við bætist magnvana reiði og örvænting vegna óréttlætisins sem það stendur frammi fyrir ásamt hjálpar- og varnaleysinu sem það upplifir þegar heimilinu er hreinlega stolið af því, er ekki nema von að eitthvað láti undan.

Spillingin í þjóðfélaginu er djúp og hún á sér margar hliðar. Hún birtist ekki bara í háu húsnæðisverði og skelfilegum leigumarkaði eða háum vöxtum og verðtryggingu, hún birtist ekki bara í því hvernig lífeyrissjóðirnir misfara með fé okkar allra eða í „krónu á móti krónu“ skerðingu, hún birtist ekki bara í lágum launum verkafólks á meðan sjálftökufólk af ýmsum toga skammtar sjálfu sér milljónir, hún birtist ekki bara í spilltum dómstólum sem gæta hagsmuna „hinna sterku“ í dómum sínum eða í því hvernig lög- og stjórnaskrárvarin réttindi hafa verið brotin á neytendum frá hruni með skelfilegum afleiðingum.

Nei, hún birtist í þessu öllu og meiru til. Spillingin er djúp og teygir anga sína víða. Hana þarf að rífa upp með rótum til að hægt sé að byggja upp nýtt og betra þjóðfélag.

Fyrsta skrefið væri að að afnema verðtryggingu á lánum heimilanna! Öðruvísi er ekki hægt að skapa eðlilegan húsnæðismarkað eða stöðva sjálftöku fjármálastofnanna á tekjum fólks.

En til að takast á við ræturnar þarf að fara fram rannsókn á aðgerðum stjórnvalda eftir hrun. Jú það var líka spilling fyrir hrun, en þá urðu ákveðin vatnaskil og það var þá sem meðvituð ákvörðun var tekin um að fórna heimilum landsins fyrir bankana.

15.000 heimili eiga skilið að fá svör og uppreist æru.

Við biðjum ykkur um að styðja kröfuna um Rannsóknarskýrslu heimilanna!

Ásthildur Lóa Þórsdóttir
Formaður HH

Fylgstu með á samfélagsmiðlum